ICT Media
KKTC Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük, yayın hayatına yeni başlayan ICT MEDIA kuruluşu ictkktc.com’a açıkladı:
- “2024 yılında en önemli çalışmalarımız fiber konusunda olacak”
- “Yap-işlet-devret modeliyle bir konsorsiyumla fiber altyapıyı yapmayı planlıyoruz. Konsorsiyumda yer alan şirketler veya konsorsiyum, toptan seviyede fiber hizmeti verecek”
-“Fiber altyapının önemli adımlarını tamamlamakla birlikte diğer taraftan e-devlet çalışmalarını hızlandırırsak o zaman Bilişim Adası olma yolunda önemli bir mesafe kat etmiş olacağız”
ictkktc.com: Kuzey Kıbrıs’da ICT sektörü açısından 2023 yılı nasıl geçti? Kuzey Kıbrıs’ın “Bilişim Adası” olma vizyonu çerçevesinde regülasyon kurumu olarak ne tür düzenleme ve çalışmalar yapıyorsunuz?
Kadri Bürüncük: 4G ve 5G teknolojilerinin lisanslama ihaleleri 2022 yılının sonunda tamamlandı. 2023 yılı 4G lisansların devreye girmesiyle ilgili hazırlık yılı oldu. 2023 bizim için yoğun şekilde bunların düzenlemeleri ve hazırlıkların takibiyle geçti. 4G’nin testleri yıllar önce ülkemizde yapılmış olmasına rağmen maalesef farklı sebeplerle devreye girmesi gecikti, dolayısıyla 3G teknolojisi de mobil haberleşmede tıkanma noktasına gelmişti. Zaten fiber altyapı yetersiz olduğu için ülkemizde haberleşme, pandemi döneminde artan talep de dikkate alındığında, tamamen sıkışma noktasındaydı. 4G teknolojisi devreye girinceye kadar operatörlere ücretsiz olarak ek frekans tahsisleri yaparak 4G teknolojisinin devreye girme tarihine kadar tıkanıklık yaşanmadan haberleşmeyi sürdürmeye çalıştık. 2023 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti için çok önemli lansmanlar yaşadık. Bahsettiğim 4G teknolojisi 2 operatörümüz tarafından devreye alındı. Öncelikle Kuzey Kıbrıs Turkcell, ardından Vodafone devreye girdi ve 2023 yılında mobil haberleşmede önemli bir adım atılmış oldu. Bu yüksek hızları, geçişi hızlı bir şekilde yaşadık. Tabi geç devreye girmesi, cihazlar bakımından abonelerin 4G’ye geçişe hazır olmasını sağladı. Dolayısıyla hemen hemen yüzde 90’ın üzerinde abone anında 4G teknolojisini kullanmaya başlamış oldu.
Bu süreçte bir şeyi daha dikkate aldık; SIM kartların büyük oranda değişmesi, 4G teknolojisine uyumlu SIM kartların verilmesi gerekiyordu. Bu dönemde bütün aboneleri ofislere çağırıp SIM kartlarını değiştirmekle uğraşmak yerine, bu vesileyle elektronik SIM geçişini de yapalım dedik ve onunla ilgili düzenlemeleri de yaptık. Bu sayede bir yandan kart değişimi, bir yandan elektronik SIM uygulamasıyla mümkün olduğu kadar hızlı, aboneleri çok yormadan bir geçiş yaşandı. Sistemlerin optimizasyonu, kapsamanın genişletilmesi, hizmet kalitesinin artması halen devam eden bir süreç. Önümüzdeki günlerde de ideal yapısına kavuşmasını bekliyoruz.
Tabiki mobil haberleşmenin olmazsa olmazı, özellikle yeni teknolojilerin vazgeçilmezi olan fiber altyapısını da konuşuyoruz. Kuzey Kıbrıs’ta 4G lisanslarını 5G lisanslarıyla birlikte verdik. Dolayısıyla onun hazırlıklarını da dikkate alarak, hem 4G altyapılarının güçlendirilmesine hem de 5G hizmetine gireceğimiz 3-5 yıl arasındaki bu sürede fiber altyapı çalışmalarını tamamlamaya çalışıyoruz. Bununla ilgili başta mobil operatörler, sabit operatör olan Telefon Dairemiz, internet servis sağlayıcıları ile bir konsorsiyum kurma çabası içerisindeyiz. Tek bir altyapı olması ve maliyetlerin düşürülmesi, geç kalan altyapının hızlı ve daha uyumlu bir şekilde devreye alınması, ekonomik olması, tüketicilere daha makul ücretlere bu hizmetin verilmesine imkan sağlanması için… Yap-işlet-devret modeliyle bir konsorsiyumla fiber altyapıyı yapmayı planlıyoruz. Konsorsiyumda yer alan şirketler veya konsorsiyum toptan seviyede fiber hizmeti verecek, diğer haberleşme sağlayıcıları hatta bu konsorsiyumda yer alan perakende bölümleri bile aynı şartlarda fiber altyapı toptan hizmetlerini alacaklar, katma değerlerini katarak kullanıyor olacaklar. Böyle bir çalışma içerisindeyiz ve bu hem haberleşme hem de ülkemizin tüm sektörleri için son derece önemli. İnşallah ona da imza atabilirsek, önümüzdeki günlerde mobil lisanların ardından altyapı çalışmalarını da iyi bir noktaya getirmiş olacağız.
Diğer taraftan e-devlet ve dijitalleşme hem devletin hem şirketlerin dijitalleşmesi hem de vatandaşların e-devlet hizmetlerinden yararlanması da son derece önemli bir konu. Dolayısıyla o konuda da e-devlet hizmetlerinin hızlanması ve desteklenmesi bakımından önümüzdeki günlerde mobil imzayı tartışıyor ve destekliyor olacağız. Kuzey Kıbrıs’ta Türkiye’nin destekleriyle e-devlet altyapısında önemli yatırımlar yapılmakta. Yazılım, veri merkezi, donanım ihaleleri tamamlandı ama işin en zor tarafı dairelerin, bakanlıkların, çalışanların bu geçişe ayak uydurmalarıdır. Eksik ve hatalı verilerin süratle temizlenmesi, düzenlenmesi hiçbir şeye engel değil. Tabiki güvenliği elden bırakmamak kaydıyla veri paylaşmaktan çekinmeden gerekli önlemleri alarak e-devlet çalışmalarının hızlanmasını bekliyoruz. Fiber altyapının önemli adımlarını tamamlamakla birlikte diğer taraftan e-devlet çalışmalarını hızlandırırsak o zaman Bilişim Adası olma yolunda önemli bir mesafe kat etmiş olacağız.
ictkktc.com: 2024 yılında Kuzey Kıbrıs’ta fiber altyapının kurulmasının en önemli gündeminiz olacağını belirttiniz, ajandanızda bunun yanı sıra ne tür regülasyon ve çalışmalar bulunuyor?
Kadri Bürüncük: 2024 yılında en önemli çalışmalarımız fiber konusunda olacak. Konsorsiyum konusunda bir uzlaşı sağladıktan sonra ihale süreçleri yaşanacaktır. Günün sonunda bir konsorsiyum şeklinde hemfikir olunsa da bir ihale yapılması gerekecek. Fiber konusunda önemli işler bizi bekliyor. İnşallah el birliği ve uyum içerisinde bu sorunu çözeriz.
Onun dışında yine hizmet kalitesi konusundaki denetim ve düzenlemelerimiz önemli çalışmalarımız arasında olacak. 4G’nin devreye girme sürecinde, lisanlar verilirken 2 yıl içerisinde ulaşılması gereken minimum hizmet kriterleri de belirlenmişti. Bu konudaki denetimlerin yapılış şekilleriyle ilgili ikincil düzenlemeler biraz daha netleşecek. Bu da önemli çalışmalarımız arasında yer alacak.
Üzerinde çalıştığımız diğer önemli proje ki inşallah bu yıl biraz şekillendirmiş olacağız, 112 Acil Çağrı sistemlerinin modernize edilmesi ve olası Evrensel Hizmet Fonu’ndan bunun projelendirilip sonuçlandırılması. Bu proje hem insani hem de ülkemiz açısından sağlık sektörüne verilen değer bakımından herkesin ihtiyacı olan bir proje. Sağlık diye yola çıktık ama sağlık görevlileri, ambulans, itfaiye ve polisin Türkiye’deki gibi tek çağrı sistemi üzerinden tüm tarafların eş zamanlı çalışmaları çok daha iyi olacaktır. Önceliğimiz sağlık konusunda 112 Acil Çağrı sistemiydi ama Türkiye’deki gibi, ilgili tüm birimlerin entegre çalışması daha doğru bir çözüm olacaktır. Bu konuda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
