Artık temel telefon ve internet hizmeti sağlamakla sınırlı olmayan telekom sektörü, Nesnelerin İnterneti (IoT) çağında mobil ve 5G geniş bant hizmetlerinin öncülüğünde en son teknolojilerin geniş çapta benimsenmesinin merkez üssü konumundadır. Telekomünikasyon sektöründe şebekeleri ve müşterileri geniş ölçekte destekleyebilmesi özelliği ile yapay zekanın bu alanda kullanımının hızla devam etmesi bekleniyor. Konuyla ilgili olarak yayınlanan bir rapora göre, telekomünikasyonda küresel yapay zekâ pazar büyüklüğünün 2021-2027 döneminde %42,6'lık bir Yıllık Bileşik Büyüme Oranı ile 2020'deki 11,89 milyar dolardan 2027'de 14,99 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.

Yapay zekanın telekomünikasyon tarafından yaygın olarak benimsenmesini sağlayan nedir? Yapay zekâ, telekomünikasyonun günümüzde karşılaştığı temel zorlukları dikkate alındığında sayısal dönüşüm stratejisi için gerekli olduğunu kanıtlamıştır.

Yetersiz Şebeke Yönetimi

Küresel trafik ve daha fazla şebeke ekipmanına duyulan ihtiyaç önemli ölçüde artmakta, bu da daha karmaşık ve maliyetli şebeke yönetimine neden olmaktadır.

Veri Analizi Eksikliği

Telekom şirketleri, yıllar boyunca devasa müşteri tabanlarından topladıkları büyük miktardaki veriden yararlanmak için yoğun çaba harcamaktadırlar. Veriler parçalara ayrılmış veya farklı sistemlerde depolanmış, yapılandırılmamış ve kategorize edilmemiş olabilir ya da sadece eksik ve çok kullanışlı olmayabilir.

Yüksek Maliyetler

Altyapı ve sayısallaşmaya yapılan büyük yatırımların ardından, sektör analistleri telekom şirketlerinin küresel işletme harcamalarının milyarlarca dolar artmasını bekliyor. Birçok telekom şirketi finansal bir sıkıntıyla karşı karşıya bulunmaktadır ve bu yüzden şirketlerin kârlılıklarını artırmanın yollarını bulmalarının gerekliliği vardır.

Kalabalık Pazar

Telekom müşterileri daha kaliteli hizmetler ve daha iyi müşteri deneyimi (CX) talep etmektedir ve ihtiyaçları karşılanmadığında özellikle müşteri kaybına eğilimli oldukları bilinmektedir.

Bilindiği gibi telekom sektörü teknolojik yeniliklerin ön saflarında yer almakta ve bu nedenle yapay zeka da (AI) bu dönüşümde önemli bir rol oynamakta. Yapay zekâ, şebeke performansını iyileştirmek, müşteri hizmetleri görevlerini otomatikleştirmek ve yeni ürün ve hizmetler geliştirmek için kullanılıyor.

Şebeke Optimizasyonu

Yapay zekanın telekom sektöründe kullanılmasının en önemli yollarından biri şebeke performansını iyileştirmektir. Yapay zekâ, şebeke sensörlerinden gelen verileri analiz ederek olası sorunları ortaya çıkmadan önce tespit etmek için kullanılabilir. Bu, telekom şirketlerinin sorunları gidermek ve kesintileri önlemek için koruyucu adımlar atmasına olanak tanır. Örneğin, şirketler şebeke tıkanıklığını tahmin etmek ve kesintileri önlemek için trafiği proaktif olarak yeniden yönlendirmek için yapay zekayı kullanmaktadır.

5G şebekeleri 2019 yılında yaygınlaşmaya başladı ve 2025 yılına kadar dünya çapında 1,7 milyardan fazla aboneye (küresel bağlantıların %20'si) sahip olacağı tahmin ediliyor.  Yapay zeka, haberleşme hizmet sağlayıcılarının bu büyümeyi desteklemek için kendi kendini optimize eden şebekeler oluşturmasına yardımcı olmak için çok önemlidir. Bunlar, operatörlerin bölgeye ve zaman dilimine göre trafik bilgilerine dayanarak şebeke kalitesini otomatik olarak optimize etmesine olanak tanır. Telekom endüstrisinde yapay zekâ, verilerdeki örnekleri aramak için gelişmiş algoritmalar kullanır ve işletmecilerin şebekelerin anormalliklerini hem tespit etmesini hem de tahmin etmesini sağlar. Telekomda yapay zekâ kullanımının bir sonucu olarak, operatörler müşteriler olumsuz etkilenmeden önce şebekedeki sorunları önceden çözebilir.

Müşteri hizmetleri otomasyonu ve Sanal Asistanlar

Yapay zekâ destekli sohbet robotları, insan müdahalesine gerek kalmadan müşterilerin sorularını yanıtlayabilir ve sorunları çözebilir. Bu da müşteri hizmetleri temsilcilerinin daha karmaşık sorunlara odaklanmasını sağlayabilir. Örneğin Verizon, halen müşterilerin faturalandırma, hizmet planları ve teknik destekle ilgili sorularını yanıtlayabilen Sanal Asistanını güçlendirmek için yapay zekayı kullanıyor.

Öngörümlü Bakım

Yapay zekâ odaklı tahmine dayalı analitik, geçmiş verilere dayanarak gelecekteki sonuçları tahmin etmek için verileri, gelişmiş algoritmaları ve makine öğrenimi tekniklerini kullanarak telekomünikasyon şirketlerinin daha iyi hizmetler sunmasına yardımcı oluyor. Bu, operatörlerin ekipmanın durumunu izlemek ve modellere dayalı arızaları öngörmek için veriye dayalı içgörüleri kullanabileceği anlamına geliyor. Telekomünikasyonda yapay zekanın uygulanması, operatörlerin baz istasyonları, elektrik hatları, veri merkezi sunucuları ve hatta müşterilerin evlerindeki set-üstü kutular gibi iletişim donanımlarıyla ilgili sorunları proaktif olarak çözmelerine de olanak tanır. Kısa vadede, şebeke otomasyonu ve zekâsı daha iyi temel neden analizi ve sorunların öngörülmesini sağlayacaktır. Uzun vadede ise bu teknolojiler, yeni müşteri deneyimleri yaratmak ve ortaya çıkan iş ihtiyaçlarını verimli bir şekilde ele almak gibi daha stratejik hedefleri destekleyecektir.

Telekomünikasyon için Robotik Süreç Otomasyonu (RPA)

Haberleşme hizmet sağlayıcılar, her biri insan hatasına açık milyonlarca günlük işlem gerçekleştiren çok sayıda müşteriye sahiptir. Robotik Süreç Otomasyonu (RPA), yapay zekaya dayalı bir iş süreci otomasyon teknolojisi biçimidir. RPA, telekomünikasyon şirketlerinin arka ofis operasyonlarını ve büyük hacimli tekrarlayan ve kurallara dayalı eylemleri daha kolay yönetmelerine olanak tanıyarak telekom işlevlerine daha fazla verimlilik getirebilir. RPA, faturalama, veri girişi, işgücü yönetimi ve sipariş karşılama gibi karmaşık, emek yoğun ve zaman alan süreçlerin yürütülmesini kolaylaştırarak işletmecilerin personelini daha yüksek katma değerli işler için serbest bırakır. Bazı verilere göre, RPA pazarının 2030 yılına kadar 13 milyar ABD dolarına ulaşacağı ve RPA'nın önümüzdeki beş yıl içinde neredeyse evrensel olarak benimseneceği tahmin ediliyor. Telekom, medya ve teknoloji şirketleri, bilişsel bilişimin önümüzdeki birkaç yıl içinde şirketlerini "önemli ölçüde dönüştürmesini" bekliyor.

Dolandırıcılık Önleme

Telekomünikasyon şirketleri dolandırıcılık vakalarıyla mücadele etmek için yapay zekanın güçlü analitik yeteneklerinden yararlanıyor. Yapay zekâ ve makine öğrenimi algoritmaları anomalileri gerçek zamanlı olarak tespit ederek yetkisiz şebeke erişimi ve sahte profiller gibi telekomla ilgili dolandırıcılık faaliyetlerini etkili bir şekilde azaltabiliyor. Sistem, şüpheli faaliyet tespit edilir edilmez dolandırıcının erişimini otomatik olarak engelleyerek zararı en aza indirebilir. Sektör tahminleri, operatörlerin %90'ının her gün dolandırıcılar tarafından hedef alındığını ve bunun her yıl milyarlarca dolar zarara yol açtığını gösterirken, bu yapay zekâ uygulaması özellikle operatörler için oldukça faydalı olacaktır.

Gelir Artışı

Haberleşmede yapay zekâ, cihazlar, şebekeler, mobil uygulamalar, coğrafi konum verileri, ayrıntılı müşteri profilleri, hizmet kullanımı ve faturalandırma verileri gibi çok çeşitli verileri birleştirme ve bunlardan anlam çıkarma konusunda güçlü bir yeteneğe sahiptir. Yapay zekâ odaklı veri analizini kullanan telekomünikasyon şirketleri, akıllı üst satış ve hizmetlerinin çapraz satışı yoluyla abone büyüme oranlarını ve kullanıcı başına ortalama gelirlerini (ARPU) artırabilir. Gerçek zamanlı bağlamı kullanarak müşteri ihtiyaçlarını tahmin eden telekomünikasyon şirketleri, müşterilerine doğru zamanda doğru kanal üzerinden doğru teklifi sunabilir.

Telekomünikasyonda Yapay Zekanın Geleceği

Telekom pazarında yapay zekâ, operatörlerin altyapı ve müşteri destek operasyonlarını yönetmesine, optimize etmesine ve sürdürmesine giderek daha fazla yardımcı oluyor. Şebeke optimizasyonu, öngörücü bakım, sanal asistanlar, RPA, dolandırıcılığı önleme ve yeni gelir akışları, teknolojinin işletmeler için katma değer sağlamaya yardımcı olduğu telekom sektöründe yapay zekâ kullanım örneklerinin bazılarıdır.

Büyük veri araçları ve uygulamaları daha yaygın ve sofistike hale geldikçe, telekom sektöründe yapay zekanın geleceğe yönelik önünü açmaya devam edecektir. Yapay zekayı kullanan telekom şirketleri, bu son derece rekabetçi alanda büyümeyi hızlandırmaya devam etmeleri kendileri açısından son derecede kritik olacaktır.