Küresel e-ticaret satış hacmi bu yıl 2 trilyon doları aştı ve üç yıl içinde de 4 trilyon doları aşması öngörülüyor. Cihazlarında sanal asistan bulunduran kullanıcıların yarısından fazlası e-ticaret platformlarından satın almalar için asistanlarının sesli komut fonksiyonunu kullanıyor. E-ticaret sitelerinde gezinen ziyaretçilerin yaklaşık yüzde 70’i sepetlerini satın alma yapmadan terk ediyor ve önde gelen sebeplerden biri kargo ücreti. Destek için müşterilerin çoğunluğu canlı chat desteğini tercih ediyor. Bu fonksiyonlara ayak uyduramayan platformlar rekabetin gerisinde kalacaktır.
Birçok gözlemlenebilen parametre, bir ziyaretçinin anlık bir müşteriye dönüşmesini veya daimî bir müşteriye dönmesini belirliyor. Kullanıcı Deneyimi (UX - User Experience) ve Kullanıcı Arayüzü (UI - User Interface) testleri ve analizleri sayesinde, e-ticaret siteleri ziyaretçileri müşterilere çevirme olasılığını arttırıyor.
Bu metotlardan, davranışsal analiz kategorisinde bulunan Göz Hareketleri Takibi metodu, analiz olarak kullanıcının bir sayfada hangi renklerden veya cisimlerden rahatsız olduğunu tespit eder veya dikkat çeken renkleri ve cisimleri işaretler, ‘Sepete Ekle’ butonu veya ‘Üye Girişi’ kurguları örneklerden birkaçı. Aynı kategori altında ise A/B Testi sayesinde iki farklı web sayfası formatı gerçek zamanlı olarak ziyaretçilere sunulur. Aynı e-ticaret sitesi iki farklı kullanıcı kitlesine farkı arayüzlerle site içi davranışlarını takip eder. Site içi seyahatlerin en akıcı olduğu ve sepete ekle aksiyonuna en kolay varabilen format istatistiksel olarak analiz edildikten sonra o format veya kalıcı olarak konumlandırılır. 3 adımda bir ürün satın alınabiliyorsa bir sitede, ziyaretçiler kolaylıkla müşteriye çevrilebilir. Davranışsal metod kategorisinde bulunan bir farklı metod ise Uygulama/Web Analitikleridir. Bu metod site içindeki her sayfada konumlandırılmış çerez takibi sayesinde gerçekleşir. Bu sayede hangi sayfa en çok ziyaretçi alıyor, trend yapan kategoriler hangileri, hata veren sayfalar ve bunlara benzer birçok veri, e-ticaret platformlarının geliştirilmesinde kullanılır. Mobil uygulama analizleri ise genellikle SDK (Software Development Kit) üzerinden elde edilir. SDK’lar uygulamaya yerleştirilen müşteri davranışı takibi yapan javascript kod parçacığıdır. Kantatif Kullanılabilirlik Testi ise genellikle bir e-ticaret sitesinin veya uygulamasının tasarım sürecinin sonlarına doğru yapılır ve küçük bir katılımcı grubu üzerinden test edilen e-ticaret sitesi puanlandırılır ve rakip sitelerle kıyaslandırılır. Son olarak, bir e-ticaret sitesinin kategori yapısı ve taksonomisini test eden Ağaç Testi’dir. Bu test ile kullanıcılar bir ürüne ulaşmaya çalışır. Başarı oranı ve harcanan zaman ölçülür ve bu sayede kullanıcıların site içinde kaybolup kaybolmadığı, istediği ürünü kolaylıkla doğru ağaç dalları altında bulabildiği kaydedilir.
Her yıl küresel ölçekte yüzde 30 seviyelerinde artan e-ticaret satışları ve e-ticaret piyasasına giriş kolaylığının artması rekabeti kızıştırıyor. ABD’de faizlerin yükselmesi, ticaret savaşlarının yayılması, küresel anlamda ülkelerin hane halklarının alım güçlerinin düşüşü yakında rekabet koşullarını zorlaştıracaktır. Ziyaretçileri müşterilere çevirebilmek için en temel seviyede UX/UI testlerinin gerçekleştirilmesi ve kantatif olarak istatistiksel analizlerle desteklenmesi gerekmektedir.
Nihat KANTAR